پانسمان نوین چیست؟
پانسمان نوین یک روش برای درمان زخم های مزمن و عفونی و انواع زخم هایی با وسعت و عمق زیاد و پیچیده است. امروزه و با پیشرفت علم پزشکی، در کشور های توسعه یافته دنیا پزشکان، پانسمان های نوین را به روش های سنتی درمان زخم، ترجیح می دهند. در روش پانسمان نوین اغلب برخلاف پانسمان سنتی، از چسب های مخصوص و متنوعی استفاده می شود. با انجام تحقیقات و بررسی های فراوان پزشکی مشخص شده است که حفظ رطوبت کنترل شده در زخم، نه تنها موجب وخامت آن نمی شود، بلکه در درمان زخم و پیشگیری از ایجاد اسکار مزمن بسیار مفید است. امروزه پانسمان از یک پوشش محافظتی صرف، به یک روش درمانی برای انواع زخم و اسکار تبدیل شده است. طراحی و ساختار خاص پانسمان های پیشرفته و ترکیبات به کار رفته در آن ها مزایای درمانی فراوانی را به وجود آورده است، همچنین پانسمان از حالتی که درگذشته (فقط به صورت بانداژ) استفاده می شد فراتر است و به شکل های مختلف همچون پودر یا ژل جهت مصارف خاص تولید می شود.
معایب پانسمان سنتی
از آنجایی که زخم و مشکلات پوستی یکی از رایجترین عارضه هایی است که ممکن است برای افراد به وجود بیاید، پانسمان نیز از دیر باز برای محافظت از این آسیب ها مورد استفاده قرار گرفته است.
پانسمان در معنای کلی به هر نوع پوششی گفته می شود که روی یک جراحت قرار گرفته و از آن محافظت کند، ولی روش پانسمان در گذشته با امروز تفاوت زیادی کرده است. پانسمان سنتی در گذشته از الیاف طبیعی نخ پنبه بافته و نرم تولید می شد. هدف اصلی از پاسنمان سنتی یا بانداژ نیز پوشاندن زخم است. در گذشته اغلب هدف از پانسمان زخم، خشک ماندن آن بوده است،زیرا بر این باور بوده اند که خشک شدن زخم به بهبود آن کمک می کند. بنابراین پانسمان به تنهایی با کمک گره زدن یا چسب های مخصوص به دور زخم بسته می شد. بعد ها پانسمان های استریل و پانسمان های وازلینه در شکل ها و اندازه های متنوع تری مورد استفاده قرار گرفت. اما واقعیت این است که پانسمان سنتی در بسیاری موارد خصوصا زخم هایی با خونریزی زیاد، زخم عفونی، زخم عمیق و زخم هایی با ترشح زیاد موثر واقع نمی شود، همچنین در مواردی ممکن است آلوده شدن پانسمان، ریسک عفونت زخم را به مراتب بالا ببرد. همچنین چسبیدن به زخم و کنده شدن پوست هنگام تعویض و نیاز به تعویض سریع، نیز یکی از دیگر مشکلات دیگر پانسمان به روش سنتی است. این روش استریل نبوده و امکان انتقال میکروب به زخم را افزایش می دهد.
مزایای پانسمان نوین
پانسمان زخم به روش های نوین درای مزایای زیادی در مقایسه با روش های سنتی است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1_ استریل بودن پانسمان نوین و عدم عبور آب، رطوبت و میکروب .
2_ باعث حفظ رطوبت زخم می شود.
3_به دبریدمان زخم کمک می کند.
4_ بیمار درد و کشیدگی کمتری در پوست خود احساس کند.
5_ تعداد دفعات نیاز به تعویض کاهش میابد.
6_ احتمال ایجاد لک و اسکار زخم کاهش میابد و در صورت وجود آن درمان راحت تر و سریع تر انجام می شود.
7_عدم چسبیدن به سطح زخم.
8_ قابلیت جذب بالای ترشحات زخم.
9_ترمیم سریع تر زخم نسبت به روش های سنتی.
10_تولید در انواع و اشکال و سایزهای مختلف متناسب با نیاز های مختلف.
11_ موثر بر حفظ دمای مرطوب اطراف زخم است.
12_ جریان خون و اکسیژن رسانی به بافت را افزایش می دهد.
13_احتمال التهاب زخم کاهش میابد.
14_دارای انواع ضد آب و ضد رطوبت است.
15_میزان درد و خارش زخم را به مراتب کاهش می دهد.
انواع پانسمان نوین:
پانسمان های نوین با توجه به جنس و مواد به کار رفته در آن و همچنین سایر ویژگی های درمانی آن، در طرح ها و مدل های متنوعی تولید می شود. بیشتر پانسمان های نوین بر پایه تولید پانسمان مرطوب ساخته می شوند. پانسمان نوین شامل دسته های اصلی زیر می باشد:
پانسمان هیدروکلویید: ساخته شده از ژلاتین، پکتین، پلی ساکاریدها یا سدیم کربوکسی متیل سلولز میباشند. هیدروکلوئیدها در مجموعه ای از اندازه ها، اشکال و به صورت نازک یا ضخیم موجود هستند. میتوان آن ها را به عنوان پانسمان اولیه و ثانویه استفاده کرد.
پانسمان هیدروژل: هیدروژل ها از پایه گلیسیرین و آب تشکیل شده اند و به صورت، ژلهای سرنگی و ورقه ای و گاز آغشته به ژل موجود میباشند و گاهی اوقات میتوانند با نقره و عسل ترکیب شوند.
پانسمان آلژینات: آلژینات ها الیاف ساخته شده از جلبک دریایی یا همان جلبک های دریایی قهوه ای است. به صورت ورقه ای یا نواری موجود است و میتواند با کلسیم، نقره یا عسل آغشته شود.
پانسمان فوم: فوم ها محصولات پلی اورتان یا پلیمر با قابلیت جذب ترشحات میباشند. فوم ها به اشکال، سایز ها و با حاشیه چسبنده یا بدون حاشیه موجود هستند. ضخامت فوم ها متفاوت است و گاهی شرکت ها آن ها را با نقره، عسل و سیلیکون آغشته میکنند.
پانسمان فیلم: غشاهای پلیمری غیر قابل نفوذ در برابر مایعات و میکروارگانیسم ها هستند. هیدروفیلم ها در برابر رطوبت و گازهای جوی نفوذ پذیر هستند. آنها در مجموعه ای از اندازه ها، ورق ها و به صورت رولی موجود میباشند و بصورت استریل و غیراستریل ارائه میشوند و میتوان آن ها را با یُد آغشته نمود.